ГІСТОРЫЯ ШКОЛЫ
У канцы 1862 у Моўчадзі адбылася важная падзея: упершыню ў мястэчку было адкрыта пачатковая народнае вучылішча. Пра тое, хто быў першым настаўнікам, звестак не захавалася. Стандартны па тых часах будынак для народнага вучылішча было пабудавана ў 1864 годзе па дарозе з Моўчадзі ў Калеснікі. Па ўспамінах настаўніка Якава Мацвеевіча Карлінскага, які працаваў настаўнікам у Моўчадзі з 1907 па 1914 год, да часу яго прыезду гэты будынак моцна струхнеў. Сітуацыю ведалі ўлады тых часоў, і пад націскам насельніцтва Моўчадзі, Падлазян, Іванкавіч, Саўцавіч, Калеснікаў і Міцкевічаў паднялі шуміху аб неабходнасці пабудаваць новую школу. Была выдзелена патрэбная сума грошай, прывезены з лесу бярвенні, але будоўля не пачыналася. У Моўчадзі не было знойдзена падыходзячага зямельнага ўчастка! Бярвенні згнілі, грошы сышлі міма, а школу так і не пабудавалі. У тыя часы цяга да адукацыі ў насельніцтва была вялікая. Якаў Мацвеевіч Карлінскай успамінаў, што 1 верасня 1907, калі ён прыступіў да сваёй працы ў Моўчадзі, у школу прыйшло каля 80 вучняў. Ён іх зарэгістраваў і правёў гутарку аб правілах паводзін. Новы настаўнік запэўніў, што ад яго вучням не будзе ніякіх пакаранняў за правіны, так як не будзе саміх правін. Дзеці будуць хадзіць у школу атрымліваць веды, а не зарабляць пакарання. 2 верасня ў школу прыйшло яшчэ 103 новых навучэнцаў, а 3 верасня яшчэ 49. Так набралася 232 вучня. Прыйшла тэлеграма з Гродна ад дырэктара народных вучылішч: "Спыніць прыём навучэнцаў". Да лістапада Я.М.Карлинский вучыў адзін, а потым быў прызначаны другі настаўнік - Арцём Фёдаравіч Аніскевіч. Вучыліся ў дзве змены ва ўросшым у зямлю старым класе. Столь яго моцна правіснуў, пагражаючы абваліцца; сцены нахіліліся, вось-вось зваляцца. З 1 кастрычніка 1908г. народныя вучэльні былі адкрыты ў в.Міцкевічы і ў в.Іванкавічы. Радасць сялян была вялізная. У Міцкевічы прыбыў настаўнік Рашчахоўскі, у Іванавічы - Крывенка. Адначасова Маўчадское пачатковае вучылішча было пераўтворана ў двукласнае, г.зн. з трохгадовага стала пяцігадовым. У тыя гады ў Падлазяны на радзіму прыязджаў інспектар Ваўкавыскага чатырохкласнага гарадскога вучылішча Іван Сямёнавіч Данілевіч. Ён умела арганізаваў ўсе слаі насельніцтва м.Молчадь і навакольных памешчыкаў на збор сродкаў для новага чатырохкласнага вучылішча. Вучылішча гэта было адкрыта з 1 ліпеня 1911 года. У яго прызначаны быў інспектарам Іван Сямёнавіч Данілевіч і настаўніцай Марыя Васільеўна. Для будынкаў былі набытыя ў памешчыка пад Слонімам старыя салдацкія казармы і перавезены на плошчу непадалёк ад каталіцкіх могілак. Да пачатку заняткаў 1912 - 1913 нав. года былі адбудаваны класы, а неўзабаве і ўсе будынкі школы. Усё было зроблена толькі на добраахвотныя ахвяраванні мясцовых жыхароў. З 1 студзеня 1913 вучылішча стала называцца вышэйшай пачатковым, а з 1 ліпеня 1913 было ператворана ў змешанае, г.зн. у ім сталі вучыцца разам юнакі і дзяўчаты. Гэта было вялікае заваёва. У 1914 годзе ў Молчадском вышэйшым пачатковым вучылішчы працавалі настаўніка: Іван Сямёнавіч Данілевіч, Якаў Мацвеевіч Карлінскай, Аляксандр Іванавіч Паўлюкевіч, Любоў Аляксееўна Яцумская, Марыя Васільеўна Перабіла, Яўстафій Іванавіч Дзянішчык, Іван Восіпавіч Яцумскі. У Саўцэвіча-Іванаўскім вучылішчы быў настаўнік Аляксандр Кандрацьевіч Лапата, у Міцкевічскім - Міхаіл Маркавіч Рощаховскі, у Мільканавічскім - Арцём Фёдаравіч Аніскевіч. Сучасны будынак школы быў пабудавана ў 1935 годзе. У ім адкрылася польская сямігодка. Дырэктарам быў Арцём Фёдаравіч Аніскевіч. У 1939-1941гг. ў Моўчадзі працавалі дзве няпоўнасярэднія школы і дзве вячэрнія. Акрамя самой школы былі занятыя яшчэ некалькі будынкаў. У школе ў той час было шэсць паралельных шостых класаў і пяць пятых класаў. У 1939 годзе парог роднай школы як настаўніца пераступіла Яўгена Міхайлаўна Данілевіч. Назаўсёды засталіся ў памяці вучняў яе дабрыня, ласка, нястомная жыццядзейнасць. Першы прышкольны вопытны ўчастак быў разбіты насупраць паўднёвых вокнаў школы вясной 1940 года. У час Вялікай Айчыннай вайны ў будынку школы знаходзілася нямецкая камендатура. Амаль адразу ж пасля вызвалення Моўчадзі школа зноў пачала сваю працу. Прыходзілі, хто мог, каб загаіць раны, нанесеныя вайной: выраўноўвалі паточаны акопамі школьны двор, мылі класы, рамантавалі парты, збіралі рэшткі наглядных дапаможнікаў. На месцы акопаў разбілі кветнікі, пасадзілі дэкаратыўныя хмызнякі. Пасляваенны педагагічны калектыў - адна дружная сям'я. У жніўні 1945 года ён папоўніўся маладымі, жыццярадаснымі настаўнікамі: Паляковай С.І., Лісоўскай А.М., Галіцкай Я.А., Саковічам М.М. У першыя пасляваенныя гады амаль за год, без падручнікаў, праходзілі праграму двух-трох гадоў. Хіба маглі атрымліваць дрэнныя адзнакі, быць недысцыплінаванымі вучні, якія здабылі шчаслівую магчымасць зноў вучыцца ў сценах роднай школы. У 1947 годзе адбыўся першы выпуск навучэнцаў, якія атрымалі атэстат аб сярэдняй адукацыі. У 1965 годзе будынак школы быў дабудавана. З'явіліся новыя чатыры навучальных класа і спартзал. У 1981 годзе будынак школы абкладзена цэглай.